Η Ευρωμεσογειακή Συνεργασία εγκαινιάστηκε κατά την ιστορική συνάντηση κορυφής της Βαρκελώνης του 1995, οπότε και υιοθετήθηκε η ομώνυμη Διακήρυξη της Βαρκελώνης που σήμανε την έναρξη μιας χωρίς προηγούμενο συνεργασίας των δύο πλευρών της Μεσογείου, των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων σχεδόν των χωρών της νότιας ακτής της Μεσογείου. Κύριος στόχος, η επίτευξη ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και ευημερίας και στις δύο ακτές, βόρεια και νότια, της Μεσογειακής Λεκάνης. Η Κύπρος συμμετέχει ενεργά στις πρωτοβουλίες Ευρωμεσογειακής Συνεργασίας.
Partnership for Research and Innovation in the Mediterranean Area - PRIMA
Το PRIMA στοχεύει στην ενδυνάμωση του πολιτικού διαλόγου και της επιστημονικής συνεργασίας για αντιμετώπιση κοινών κοινωνικών προκλήσεων στην περιοχή της Μεσογείου, μέσω της δημιουργίας ενός κοινού χρηματοδοτικού εργαλείου δυνάμει του Άρθρου 185 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Για το σκοπό αυτό οι εμπλεκόμενες χώρες, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαμόρφωσαν μια κοινή Στρατηγική Ατζέντα για την Έρευνα και την Καινοτομία, βασικός στόχος της οποίας είναι η δημιουργία των απαραίτητων ικανοτήτων και γνώσεων μέσω της Έρευνας & Καινοτομίας (Ε&Κ), για την προώθηση καινοτόμων λύσεων σε κοινές κοινωνικές προκλήσεις της περιοχής. Οι θεματικές προτεραιότητες που επιλέχθηκαν στοχεύουν στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων παραγωγής τροφίμων, στην προώθηση και ανάπτυξη της Μεσογειακής διατροφικής αλυσίδας και στη διασφάλιση της βέλτιστης διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Η έμφαση στις πιο πάνω θεματικές θα συνδυάζεται με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση μέσα από τη διασύνδεση με άλλους τομείς/προτεραιότητες όπως είναι η Υγεία, η Ενέργεια και το Περιβάλλον.
Στο PRIMA συμμετέχουν δεκαεννέα χώρες, μεταξύ των οποίων έντεκα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Κροατία, Κύπρος, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πορτογαλία, Σλοβενία και Ισπανία) ενώ 8 είναι Μεσογειακές Συνεργαζόμενες Χώρες (Αλγερία, Αίγυπτος, Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανος, Μαρόκο, Τουρκία και Τυνησία), με συνολικό προϋπολογισμό €274 εκ. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετέχει με προϋπολογισμό ύψους μέχρι €220 εκ., μέσω του Προγράμματος «Ορίζοντας 2020», για περίοδο δέκα ετών (από το 2018).
Στις 19 Ιουνίου 2017, ιδρύθηκε ο Οργανισμός PRIMA Foundation, με έδρα την Βαρκελώνη με αποστολή την υλοποίηση της κοινής Στρατηγικής Ατζέντας για την Έρευνα και την Καινοτομία του PRIMA. Στις βασικές αρμοδιότητες του Οργανισμού PRIMA περιλαμβάνονται η ετοιμασία και διαχείριση ενός χρηματοδοτικού εργαλείου, το οποίο θα παρέχει χρηματοδότηση σε προτάσεις σε όλα τα Επίπεδα Τεχνολογικής Ετοιμότητας (από την έρευνα μέχρι την καινοτομία) στη βάση ετήσιων Προγραμμάτων Εργασίας και θα διαχειρίζεται τους πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Κύπρος συμμετέχει στον Οργανισμό PRIMA με εθνική συνεισφορά ύψους €4 εκ. για περίοδο δέκα ετών από το 2018.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Οργανισμού PRIMA στον σύνδεσμο http://prima-med.org/.
Πρωτοβουλία Blue Med
Η Πρωτοβουλία BLUEMED αποσκοπεί στην ετοιμασία ενός κοινού στρατηγικού πλαισίου, μεταξύ των εμπλεκόμενων μελών, στους τομείς της Έρευνας & Καινοτομίας (E&K), για την αντιμετώπιση κοινών κοινωνικών προκλήσεων που αφορούν τη Μεσόγειο Θάλασσα και τις παράκτιες περιοχές της. Το εν λόγω Πλαίσιο επικεντρώνεται σε δραστηριότητες που αφορούν στην θαλάσσια, ναυτιλιακή και παράκτια βιώσιμη ανάπτυξη και στην υλοποίηση ενός κοινού οράματος, με επίκεντρο την αειφορία της περιοχής και την ασφάλεια και ευημερία των υφιστάμενων και μελλοντικών γενιών. Επιπλέον, στοχεύει στην ενίσχυση της βιομηχανικής ανάπτυξης σε τομείς που αφορούν τη βιωσιμότητα των μεταφορών, την παραγωγή και μεταφορά ενέργειας, την ενίσχυση του «Γαλάζιου» τουριστικού προϊόντος, την κατασκευή νέας γενιάς πλωτών μέσων, την ανάπτυξη συστημάτων θαλάσσιας παρατήρησης, την προώθηση της θαλάσσιας βιοτεχνολογίας και της απορρύπανσης του θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών και την ενίσχυση της «Γαλάζιας» κουλτούρας.
Οι εμπλεκόμενες στην Πρωτοβουλία χώρες (Κύπρος, Κροατία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Σλοβενία και Ισπανία), με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχουν ήδη συμφωνήσει σε ένα κοινό όραμα (BLUEMED Vision) και συγκεκριμένη Στρατηγική Ατζέντα για Έρευνα & Καινοτομία (Strategic Research and Innovation Agenda - SRIA), η οποία αποσκοπεί στην υλοποίηση της Στρατηγικής «Γαλάζια Ανάπτυξη». Το 2017 αποφασίστηκε όπως στην πρωτοβουλία κληθούν να συμμετάσχουν και όσες Μεσογειακές Συνεργαζόμενες Χώρες το επιθυμούν.
Στις 16 Οκτωβρίου 2016, πραγματοποιήθηκε στη Βενετία, στο πλαίσιο της Ιταλικής Προεδρίας, το υψηλού επιπέδου Συνέδριο το οποίο αφορούσε στην προώθηση της Πρωτοβουλίας BLUEMED. Στο πλαίσιο της συνάντησης οι Υπουργοί και οι εκπρόσωποι τους, υιοθέτησαν τη Δήλωση Πολιτικής «Venice Declaration on Mediterranean Sea Cooperation», η οποία προνοεί την προώθηση της Στρατηγικής Ατζέντας για θέματα θάλασσας και ναυτιλίας, στους τομείς της Έρευνας και της Καινοτομίας για την «Γαλάζια Ανάπτυξη» στην Ευρω-Μεσογειακή περιφέρεια.
Η Στρατηγική «Γαλάζια Ανάπτυξη», η οποία αποτελεί ένα ζωντανό εργαλείο, επιδιώκει την ολοκλήρωση και ευθυγράμμιση των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών, το συντονισμό των υφιστάμενων πρωτοβουλιών και των χρηματοδοτικών εργαλείων για δραστηριότητες Έρευνας και Καινοτομίας, με στόχο τη δημιουργία νέων «Γαλάζιων» αγορών, νέων «Γαλάζιων» θέσεων εργασίας και την αξιοποίηση ευκαιριών ανάπτυξης.
Η Κύπρος συμμετέχει ενεργά στην διαμόρφωση και επικαιροποίηση της Στρατηγικής Ατζέντας για Έρευνα & Καινοτομία της Πρωτοβουλίας BLUEMED και στην προώθηση της Στρατηγικής «Γαλάζιας Ανάπτυξης» μέσω της Πλατφόρμας Πολιτικού Διαλόγου BLUEMED.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Πρωτοβουλίας BLUEMED στον σύνδεσμο http://www.bluemed-initiative.eu/.