Ευρωπαϊκή πολιτική

Στο πλαίσιο της προτεραιότητας του Ευρωπαϊκού Οδικού Χάρτη για «χρήση ανοιχτών, διαφανών και αξιοκρατικών πρακτικών για τις προσλήψεις σε θέσεις στον τομέα της έρευνας» ο στόχος της ΕΕ είναι η προώθηση ενός Ανοικτού Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας με γνώμονα την αριστεία, όπου υψηλά εξειδικευμένα και προσοντούχα άτομα μπορούν να κινούνται πέρα από τα σύνορα, τους τομείς και τους κλάδους όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ταλέντα τους, να προωθήσουν τα σύνορα της γνώσης και να στηρίξουν την καινοτομία σε όλη την Ευρώπη και πέραν αυτής.

Με βάση τα πιο πάνω, τα κράτη μέλη καλούνται να ενθαρρύνουν τους ερευνητικούς οργανισμούς να εφαρμόσουν τις αρχές της ανοικτότητας, της διαφάνειας και των προσλήψεων όπως καθορίζεται στην Ευρωπαϊκή Χάρτα του Ερευνητή και τον Κώδικα Δεοντολογίας για την Πρόσληψη των Ερευνητών, την άρση νομικών και άλλων εμποδίων στην ανοικτή πρόσληψη ερευνητών σε δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς και τον καθορισμό νέων δομών και προσεγγίσεων όσον αφορά τη σταδιοδρομία των ερευνητών. Οι αρχές καλούνται επίσης να ενθαρρύνουν την ελεύθερη κυκλοφορία διεθνών ταλέντων, ενισχύοντας μια ευνοϊκή κουλτούρα για Ευρωπαίους ερευνητές και ερευνητές από τρίτες χώρες και μειώνοντας τα εμπόδια στην κινητικότητα.

Εθνικό επίπεδο

Οι ερευνητές (ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης) στην Κύπρο αντιπροσωπεύουν το 0,27p% της συνολικής απασχόλησης στην Κύπρο (p=προσωρινά στοιχεία 2017, Eurostat). Κατά τομέα δραστηριότητας, οι περισσότεροι ερευνητές, με ποσοστό έως 58,6p%, απασχολούνται από τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 25,6p% απασχολούνται από επιχειρήσεις, 8,4p% απασχολούνται στον δημόσιο τομέα και 7,4p% απασχολούνται από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

Όσον αφορά τις ανοικτές, διαφανείς και βάση αξίας διαδικασίες πρόσληψης για τις θέσεις έρευνας σημειώνεται ότι η πρόσληψη ερευνητών στην κυβέρνηση είναι ανοικτή και διαφανής, με όλες τις θέσεις και κριτήρια επιλογής να ανακοινώνονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυβέρνησης, στον τοπικό τύπο, ιστοσελίδες και στη διαδικτυακή πύλη Cyprus EURAXESS portal. Οι περισσότερες θέσεις διαφημίζονται στην αγγλική γλώσσα. Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) έχει την αρμοδιότητα του Επικεφαλής Οργανισμού του Δικτύου EURAXESS στην Κύπρο και φιλοξενεί το μοναδικό Κυπριακό Κέντρο Υπηρεσιών EURAXESS.

Τα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Ινστιτούτα στην Κύπρο έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν Στρατηγική Ανθρώπινου Δυναμικού για τους Ερευνητές για τη στήριξη και προώθηση της κινητικότητας, της ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών, την προώθηση της διαφάνειας στη διαδικασία πρόσληψης καθώς και της δημιουργίας ενός ελκυστικού εργασιακού περιβάλλοντος. Για το λόγο αυτό, έχει αρχίσει η εναρμόνιση των εσωτερικών τους διαδικασιών με τον Κώδικα Δεοντολογίας για την πρόσληψη των ερευνητών μέσω μιας διαδικασίας για συνεχείς εσωτερικές αναλύσεις, επαναξιολόγηση και ανατροφοδότηση που αξιολογούνται από εξωτερικούς αξιολογητές κάθε τέσσερα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου έχουν αναγνωριστεί με το λογότυπο «HR Excellence in Research» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το 2009, η Κύπρος υιοθέτησε την «Επιστημονική βίζα» στα πλαίσια καθιέρωσης ταχύτερων διαδικασιών εισδοχής ερευνητών από τρίτες χώρες και παραχώρησης αδειών διαμονής σε τέτοιους ερευνητές. Σύμφωνα με τη σχετική οδηγία του Συμβουλίου σχετικά με ειδική διαδικασία εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών για σκοπούς επιστημονικής έρευνας, η Κύπρος τροποποίησε την εθνική νομοθεσία για τους αλλοδαπούς και τη μετανάστευση προκειμένου να ενσωματώσει τη διαδικασία για την αποδοχή ερευνητών από τρίτες χώρες για περισσότερο από τρεις μήνες για την υλοποίηση ερευνητικού σχεδίου στο πλαίσιο συμφωνιών υποδοχής με ερευνητικούς οργανισμούς. Η "Επιστημονική βίζα" προβλέπει διαδικασίες για την επικύρωση των ερευνητικών οργανισμών που επιθυμούν να διεξάγουν συμφωνίες φιλοξενίας με ερευνητές τρίτων χωρών και κανονισμούς για τη διευκόλυνση της υποβολής τέτοιων αιτήσεων με ταχεία διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας το ΙΠΕ έχει οριστεί ως η εθνική αρχή για την αξιολόγηση και την επικύρωση των συμφωνιών φιλοξενίας.

Επιπλέον, η κυβέρνηση εισήγαγε μια ταχεία διαδικασία για την πρόσληψη υπηκόων τρίτων χωρών υψηλής ειδίκευσης μέσω της θέσπισης επιστημονικής βίζας / θεώρησης, από τον Φεβρουάριο του 2017.

Όσον αφορά τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα στην Κυπριακή Δημοκρατία, οι ερευνητές δεν τυγχάνουν ειδικού καθεστώτος κοινωνικής ασφάλισης. Ανάλογα με το είδος της σύμβασής τους, μπορούν να επιλέξουν να είναι ασφαλισμένοι στο πλαίσιο του γενικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης είτε ως μισθωτοί είτε ως αυτοεργοδοτούμενοι. Για παράδειγμα, οι μεταδιδακτορικοί ερευνητές μπορούν να ασφαλιστούν ως μισθωτοί.

Η Ευρωπαϊκή Χάρτα του Ερευνητή και ο Κώδικας δεοντολογίας για την πρόσληψη ερευνητών

Το 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την Ευρωπαϊκή Χάρτα για τους Ερευνητές και έναν Κώδικα Συμπεριφοράς για την Πρόσληψη Ερευνητών. Αυτά τα δύο έγγραφα, που απευθύνονται σε ερευνητές καθώς και σε ερευνητικούς εργοδότες και χρηματοδότες τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, αποτελούν βασικά στοιχεία της πολιτικής της ΕΕ για την προώθηση της σταδιοδρομίας των ερευνητών. Η Ευρωπαϊκή Χάρτα του Ερευνητή αποτελεί ένα σύνολο γενικών αρχών και απαιτήσεων που καθορίζουν τον ρόλο, τις ευθύνες και τα δικαιώματα των ερευνητών καθώς και των εργοδοτών ή/και των χρηματοδοτών των ερευνητών. Σκοπός της Χάρτας είναι να διασφαλίσει ότι η φύση της σχέσης μεταξύ των ερευνητών και των εργοδοτών ή/και χρηματοδοτών τους ευνοεί την παραγωγή, τη μεταφορά, την από κοινού χρήση και τη διάδοση γνώσεων και τεχνολογικών εξελίξεων, καθώς και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας των ερευνητών. Η Χάρτα επίσης αναγνωρίζει την αξία όλων των µορφών κινητικότητας ως µέσου ενίσχυσης της επαγγελµατικής εξέλιξης των ερευνητών.

Επιστημονική Θεώρηση (Scientific Visa)

Το 2005 το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε Οδηγία σχετικά με ειδική διαδικασία εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών για σκοπούς επιστημονικής έρευνας που είχε ως στόχο την καθιέρωση ταχύτερων διαδικασιών εισδοχής ερευνητών, από τρίτες χώρες, στα κράτη μέλη, για διάστημα που υπερβαίνει τους τρεις μήνες, με σκοπό να υλοποιήσουν ερευνητικό σχέδιο στο πλαίσιο συμβάσεων υποδοχής με ερευνητικούς οργανισμούς.

Για τον εναρμονισμένο περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο πατήστε εδώ.

EURAXESS Portal

Η EURAXESS – Ερευνητές σε κίνηση αποτελεί μια πανευρωπαϊκή ενημερωτική εκστρατεία που παρέχει υπηρεσίες πληροφόρησης και υποστήριξης σε επαγγελματίες ερευνητές, μέσω της διαδικτυακής πύλης EURAXESS PORTAL. Υποστηριζόμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, υποστηρίζει την κινητικότητα των ερευνητών και την επαγγελματική εξέλιξη, ενισχύοντας παράλληλα την επιστημονική συνεργασία μεταξύ της Ευρώπης και του κόσμου.

Στην Κύπρο η πρόσληψη ερευνητών στον δημόσιο τομέα είναι ανοικτή και διαφανής, με όλες τις θέσεις και τα κριτήρια επιλογής να διαφημίζονται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, στον τοπικό έντυπο τύπο, ιστοσελίδες και στην κυπριακή πύλη EURAXESS. Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) λειτουργεί ως Επικεφαλής Οργανισμός (Bridgehead Organization) και ως Κέντρο Υπηρεσιών (EURAXESS-Service Centre) για την Κύπρο, προσφέροντας πληροφορίες και συμβουλές σε μετακινούμενους ερευνητές, τόσο σε ξένους ερευνητές που επιθυμούν να εργαστούν στην Κύπρο όσο και σε Κύπριους ερευνητές που επιθυμούν να εργαστούν στο εξωτερικό.

RESAVER

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε και υποστηρίζει την RESAVER, μια δυναμική, πανευρωπαϊκή συνταξιοδοτική λύση που στοχεύει στην ενίσχυση της κινητικότητας των ερευνητών. Παρέχει τη δυνατότητα στους υπαλλήλους να παραμείνουν συνδεδεμένοι με το ίδιο ταμείο συμπληρωματικής συνταξιοδότησης όταν μετακινούνται μεταξύ διαφορετικών χωρών και αλλάζουν θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, η RESAVER βοηθά τους ερευνητικούς οργανισμούς να προσελκύουν και να διατηρούν τους καλύτερους ερευνητές, ενώ επωφελούνται από την αποτελεσματική διαχείριση των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων και το χαμηλότερο γενικό κόστος.

PENSION SYSTEM

Οι ερευνητές είναι ένα εξειδικευμένο και κινητό τμήμα του εργατικού δυναμικού. Η μετάβαση ωστόσο από τη μια χώρα στην άλλη μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές όσον αφορά τη μεταβίβαση των κρατικών συντάξεων και των δικαιωμάτων συμπληρωματικής συνταξιοδότησης. Εάν ένας ερευνητής έχει εργαστεί σε πολλές χώρες της ΕΕ, μπορεί να έχει συσσωρεύσει κρατικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα σε καθένα από αυτά. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να υποβάλει αίτηση στην αρχή συνταξιοδότησης στη χώρα όπου ζει ή εργάζεται για τελευταία φορά. Εάν δεν έχει εργαστεί ποτέ στη χώρα όπου ζει ή στη χώρα υποδοχής θα πρέπει να διαβιβάσει την απαίτησή στη χώρα που έχει εργαστεί τελευταία. Αυτή η χώρα είναι τότε υπεύθυνη για τη διεκπεραίωση της αξίωσής του ερευνητή και τη συγκέντρωση αρχείων σχετικά με τις συνεισφορές του από όλες τις χώρες στις οποίες εργαστήκατε.

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.